×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

true
true

ویژه های خبری

true
    امروز  سه شنبه - ۲۹ اسفند - ۱۴۰۲  
true
true

شعر جنوب، از سویی در تلاقی؛ و از بدو پیدایش شعر نو و سپس، سپید، آنقدر بلندمرتبه و رفیع هست که نیاز به شرح و توصیف نداشته باشد. شاید اگر از زاویه ای، تشکیل بافت و ساخت شعر نو را مدیون نیما و شاملو و فروغ و اخوان بدانیم، بلافاصله و با جسارت تمام می توان خون و شور و گرما و طراوت و حس آمیزی شعر سپید را ( که کمال یافته ی  شعر نوست)  در دامان شعر جنوب لمس کنیم و ببینیم. این شعر جنوب است که همراه با داستان جنوب و به طور عام، ادبیات و هنر جنوب، در آوردگاه مدرنیسم و ورود ادوات  و باره­های متعدد و مختلف سیاق ها و سبک ها و هنر ترجمه شده؛ و همنوردی با هنر معاصر جهان، بناگهان می شکوفد و آثار و نام­هایی را به پیشانی  ادبیات معاصر ایران پرچ می کند، که جای کمترین تخالف خوانی و انکاری را  باقی  نمی گذارد.

  از همان آغاز که ادبیات معاصر پا از دامن دنیای حکایت و لطیفه و نثر مطنطن و درباری قاجاری و سند نویسی برکشید، آدمیان شگفتی مثل منوچهر شفیانی و علی مقیمی و هوشنگ چالنگی، نمایندگان شایسته­ی  جنوب بودند در این رواق.  دیگرانی هم پی در پی آمدند و این سلسلسه ادامه یافت. هرمز علیپور، یارمحمد اسدپور، بتول عزیزپور، حمید کریم پور ( چه پورهای پر هیمنه­ای! ) و چهره ی شاخص این تبار، سیروس رادمنش.  و یا حتا سیدعلی صالحی.

شعر مدرن ایران اگر خونی دارد، از آبشخوری جنوبی است و من حتا بر این باورم جریانی مانند حجم و کسانی مانند بهرام اردبیلی و بیژن الهی و محمدرضا اصلانی و هوشنگ بادیه نشین و یداله رویایی و فرامرز سلیمانی و منصور خورشیدی نیز  متاثر از هوا و فضای شعر جنوب هستند، اگر هستند؛ که هستند!  در واقع حیات و تثبیت شعر معاصر ایران،  به دلیل جوهر و عصاره­ی جنوبی آن، یعنی همان حس آمیزی و ادراک عاطفه در شعر، در این وادی است؛ و نه چیز دیگر.

شعر اما فقط در این نام ها خلاصه نشد. آدمیان دیگری با خوانش جدی ادوار کلاسیک و معاصر، گذار از سالهای انقلاب ۵۷ و سالهای دهه­ی ۶۰ پر از جنگ و خون و قیامت منازعات سیاسی را تجربه کردند و شدند شاعران دهه­ی ۷۰٫  اگر چه در این بازه­ی زمانی نیز، به طور عمده ، بار شعر سپید را نام هایی  به دوش کشیده اند و تولیدات انبوه هنوز همان  چهره هایی است که از دهه های ۴۰ و ۵۰ تکرار می­شود ( براهنی، شاملو، احمدرضا احمدی ووو )؛ ولی چه کسی است که صدای شاخص بهزاد زرین پور و کوروش کرم پور و رضا بختیاری اصل و بهزاد خواجات و تنی چند از دیگر شاعران جنوب را در میان شاعران فراگیر دهه­ی  ۷۰ بیش از دیگران به گوش نشنیده باشد؟!  زرین پور ناگهان غیبش زد. خواجات به تکرار افتاد و آکادمیک و فنی شد و از طراوت شعر دور ماند.  کوروش و رضا ادامه دادند و البته سالهای اوج این دو، تا اواخر دهه­ی ۸۰ است. دهه­ی  ۹۰  دهه­ی  خوش یُمنی برای عرصه­ی شعر نبود. چنان که درازدستی حوزه ی سیاست و یورش بی امان ترکش های سیاست، هر هنر معطری را در این دهه، هم آلوده کرد و هم از تک و تا  انداخت. اگر در این دهه، شعر شاخص و شاعر باشکوهی کمتر به چشم آمده، چنان که در وفور رسانه های بسیار، رسانه­ی معتبر و عمیقی مانند رسانه­های دهه­ی  ۷۰ به چشم نمی­خورد، و یا نویسنده ای مانند دهه­های گذشته پای به میدان نگذاشته، به دلیل صدمه به ساحت هنر در معنای  عمیق آن توسط روزگار همه­چیز پوپولیستی و سطحی امروز است؛ که بخش عمده اش فقدان فهم بهره­گیری از فضای مجازی، و تن  دادن به قدرت قاهره ی اینترنت به شکل مسخ گونه است.

شعر امروز رضا هنوز قامت بلندش را از دهه ی ۷۰ و ۸۰ به یادگار دارد. اگرچه شعرهایش کوتاه تر شده و گویا یک بی حوصلگی بطئی در شعر امروزش احساس می­شود؛ اما هنوز صدای متفاوتی است که اله مان ها و نمادها و بازی های زبانی و حضور عاطفی او را در همین شعرهای کوتاه و اندک با سطور انگشت شمار ( در مقایسه با اوج نوشتن ش در دو دهه ی  قبل ) به ما باز می نمایاند.   بر این باورم، شعر دهه ی  هفتاد و هشتاد جنوب، اگر خوب  خوانده نشده، اگر خوب  معرفی نشده، اگر پتانسیل عظیم آن، برای تمام کشور درک نشده، به چند دلیل عمده است. یکی، فضای مجازی که مثل اسب رام نشدنی، دیوانه وار و سرسام آور، در مزرعه یورتمه می رود و همه چیز را به هم ریخته؛ صداهای اصیل و قوی در این بازار مکاره به چشم نمی آیند و شنیده نشده اند؛ و ملاک و معیار، لایک و پیج های مبتنی بر انبوه فالوور و خوشگلی مولف است؛ و دوم، دخالت بی دلیل دولت در همه­ی عرصه­های هنری و پشتیبانی هدفمند دولت از ادبیات نازل و دولتی و جایزه بگیر و پر از مداهنه است.  و سوم، یاس حاکم بر قلم عمومی ادبیات مستقل است که نمی­خواهد وام دار هیچ جریان سیاسی باشد.   وگرنه شعر رضا بختیاری اصل و برخی از شاعران دهه­ی ۷۰ و ۸۰ هنوز بسی خواندنی و جدی است.

true
برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.

true
true
true

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

- کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
- آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد


true