مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به مطالعه طرح‌های کنترل سیلاب در استان گفت: اجرای این طرح‌ها به ۴۹ هزار و ۳۶۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که به تدریج بر اساس اولویت‌ها اختصاص می‌یابد. فرهاد ایزدجو گزارشی از اقدامات این سازمان در یک سال گذشته ارایه کرد و بیان کرد: در یک سال گذشته ۲۵ هزار میلیارد ریال در نگهداری، بهره برداری، تعمیرات تاسیسات و سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه‌ای این سازمان هزینه شده است. وی افزود: بر اساس موافقتنامه‌های مصوب باید بیش از ۳۵ هزار میلیارد ریال اعتبار به این سازمان اختصاص می‌یافت اما بخشی از این اعتبارات اختصاص نیافته است. ایزدجو با بیان اینکه مطالعات طرح‌های کنترل سیلاب خوزستان در حال انجام است، ادامه داد: مطالعات گام نخست تعدادی از طرح‌ها به پایان رسیده و گام دوم در حال انجام است و اجرای این طرح‌ها به ۴۹ هزار و ۳۶۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد. وی اجرای کانال‌های سیلاب‌بر، لایروبی رودخانه‌ها و اصلاح بازه‌های بحرانی فرسایشی رودخانه‌ها را از اجزای طرح‌های کنترل سیلاب خوزستان بیان کرد و گفت: ایجاد کانال انتقال آب از هورالعظیم به اروندرود برای کنترل سطح آب ناشی از سیلاب در مواقع نیاز یکی از این طرح‌ها است، عملیات اجرایی کانال  نهر مالح  نیز با استفاده از اعتبارات گرد و غبار آغاز شده است. ایزدجو افزود:  نهر مالح  از انهار قدیمی برای هدایت سرریز سیلاب بوده که قسمت زیادی از آن مسدود شده و قرار است کانالی به طول ۳۰ کیلومتر برای انتقال ۵۰۰ مترمکعب برثانیه در زمان سیلاب از بالادست ملاثانی تا کانون گرد و غبار شرق اهواز اجرا شود.

وی اضافه کرد: با توجه به محدودیت اعتبارات، هم اکنون اجرای این کانال با ظرفیت ۵۰ مترمکعب برثانیه آغاز شده که مزیت آن تملک زمین‌های مسیر کانال و بازگشایی مسیر است که با تامین اعتبار امکان تکمیل طرح وجود دارد.

ایزدجو ادامه داد: یکی دیگر از راهکارهای طرح‌های مدیریت سیلاب، لایروبی ۳۰ میلیون مترمکعب بازه‌های بحرانی رودخانه‌هاست که در یک سال گذشته ۱.۹ میلیون مترمکعب در رودخانه‌های کارون، بهمنشیر و انتهای کرخه به سمت هورالعظیم لایروبی شده که برای این منظور ۱۸۰میلیارد ریال هزینه شده است.

وی با اشاره به لزوم اصلاح ۱۷۵ کیلومتر از بازه‌های فرسایشی رودخانه‌ها برای جلوگیری از شستگی زمین‌های کشاورزی و برخی روستاهای واقع در محدوده حریم و بستر رودخانه‌ها، افزود: ۱۱ نقطه فرسایشی به طول ۸.۶ کیلومتر در حوزه‌های کارون و کرخه در یک سال گذشته با اعتبار ۳۵۰ میلیارد ریال اصلاح شده است. ایزدجو با بیان اینکه در روند بازسازی روستاهای سیل زده رقوم سیلاب در نظر گرفته شده، اضافه کرد: بیش از ۲ میلیون مترمربع از حریم و بستر رودخانه‌ها در همه حوضه ها نیز در یک سال گذشته آزادسازی و رفع تصرف شده است.

وقوع ۱۲ سیلاب در خوزستان

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: در سال آبی جاری (۹۹-۹۸) ۱۲ سیلاب در رودخانه‌های خوزستان رخ داد که در مخازن سدها مهار شده و ساکنان پایین دست آن را احساس نکرده‌اند.

وی افزود: در حوضه دز چهار سیلاب با حداکثر دبی روزانه سه هزار و ۳۲۲ مترمکعب برثانیه رخ داد که با مدیریت مخزن، حداکثر خروجی سد دز به ۶۸۰ مترمکعب در ثانیه و در حد تاب آوری پایین دست محدود شد؛ در حوضه آبریز کارون چهار سیلاب با حداکثر دبی روزانه سه هزار و ۳۲۲ مترمکعب در ثانیه رخ داد که خروجی حداکثر به ۳۲۵ مترمکعب برثانیه رسید.   ایزدجو ادامه داد: در حوضه کرخه سه سیلاب با دبی حداکثر روزانه ۲ هزار و ۷۳۰ مترمکعب برثانیه واقع شد که حداکثر دبی خروجی به ۴۹۱ مترمکعب بر ثانیه کاهش یافت؛ در حوضه مارون نیز یک سیلاب با حداکثر دبی روزانه ۳۷۸ مترمکعب برثانیه به ۸۵ مترمکعب برثانیه تقلیل یافت که همه این سیلاب‌ها بدون ایجاد مشکل در پایین دست کنترل شده است.

صادرات برق از سدکرخه به عراق

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان همچنین از صادرات بیش از ۲۰۰ مگاوات برق از سد کرخه خبر داد و گفت: صادرات برق به کشور عراق از طریق خط  العماره  انجام شده، البته در زمان پیک برای جلوگیری از مشکل برق در خوزستان این انتقال محدود می‌شود.

وی افزود: پارسال ۳۳ واحد از ۳۷ واحد نیروگاه برقابی زیرمجموعه سازمان آب و برق در مدارتولید بوده که با تعمیرات به موقع امسال به ۳۵ واحد رسید و منجر به تولید ۹.۲ میلیون مگاوات ساعت انرژی در سال ۹۹ شد. ایزدجو با بیان اینکه کیفیت برق تولیدی امسال از نظر کنترل فرکانس شبکه برق سراسری کشور در مقایسه با پارسال بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته، اضافه کرد: ضریب قابلیت اطمینان واحدهای نیروگاهی استان که در سال‌های گذشته کمتر از ۹۰ درصد بوده، امسال به بیش از ۹۵.۵ درصد ارتقا یافته است. وی متوسط عمر واحدهای نیروگاهی را ۴۰ سال بیان کرد و گفت: با توجه به قدیمی بودن نیروگاه‌های خوزستان و نیاز به تعمیرات اساسی، با تعمیرات پیشگیرانه و رصد کردن‌های پیش گویانه ، توانستیم آنها را بصورت پایدار در مدار تولید نگهداریم.

ایزدجو افزود: تعمیرات سنگین و بی سابقه‌ای در ترانس‌های قدرت نیروگاه سد دز در یک سال اخیر انجام شده بود که باعث شد این نیروگاه نقش خوبی در پایداری برق کشور در خوزستان ایفا کند.

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره مشکلاتی در پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان این سازمان در ماه‌های اخیر، توضیح داد: مطالبات کارکنان با وجود دشواری در تامین اعتبار به طور کامل پرداخت شده اما با توجه به بودجه مصوب سال ۹۹، در محاسبه اضافه کار با محدودیت قانونی روبه رو بودیم، البته این نیز طبق قانون بودجه پرداخت شده است.

ایزدجو با بیان اینکه بخشی از منابع درآمدی این سازمان از نیروگاه‌های برقابی است، افزود: پول فروش برق باید از طریق شرکت توانیر به این سازمان پرداخت شود اما با توجه به اینکه پول آب و برق به حساب سازمان هدفمندی یارانه‌ها می‌رود، به دلیل مشکلاتی که در ماه‌های اخیر در پرداختی‌های سازمان هدفمندی ایجاد شده، این نقدینگی نیز به موقع محقق نشده است. وی میزان مطالبات فروش برق سازمان آب و برق خوزستان را بالغ بر ۱۷ هزار میلیارد ریال اعلام کرد.

۱۰ هزار هکتار شبکه آبیاری جدید

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در ادامه از بهره برداری ۱۰ هزار هکتار شبکه آبیاری مدرن در خوزستان در یک سال گذشته خبر داد.

وی با بیان اینکه ظرفیت شبکه‌های زهکشی تا ۲۰ مترمکعب بر ثانیه افزایش یافته، افزود: شبکه‌های زهکشی این سازمان برای کشت شلتوک طراحی نشده و این میزان سطح نیز برای کشت شلتوک در طراحی‌ها پیش بینی نشده بود، از سوی دیگر با توجه به حجم زیاد زهاب شلتوک، برای اینکه کشاورزان با مشکل دفع زهاب روبه رو نشوند، در یک سال گذشته سه پروژه بزرگ افزایش ظرفیت زهکش‌ها با اعتبار ۵۰۰ میلیارد ریال اجرا شده است. ایزدجو افزود: این طرح‌ها بیشتر در حوضه‌های کرخه و کارون بوده است.  این مقام مسوول با اشاره به تامین آب کشاورزی در سال آبی جاری (۹۹-۹۸) گفت: در کشت زمستانه بالغ بر ۸۵۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در خوزستان زیر کشت آبی رفته که حدود ۶.۶ میلیارد مترمکعب آب برای این کشت‌ها تامین شد؛ برای ۴۲۰ هزار هکتار کشت تابستانه (۲۳۰ هزار هکتار از آن مربوط به کشت شلتوک بوده) نیز هفت میلیارد مترمکعب آب تامین شده است. وی آب تامین شده برای نیازهای زیست محیطی تالاب‌ها و رودخانه‌های خوزستان را ۵.۴ میلیارد مترمکعب بیان کرد و افزود: در یک سال اخیر ۴.۴ میلیارد مترمکعب به عنوان حقابه تالاب‌ها تامین شده که بیش از سه میلیارد مترمکعب برای تالاب هورالعظیم و ۵۱۰ میلیون مترمکعب آب سهم تالاب شادگان (از رودخانه جراحی) بوده است.  ایزدجو در مورد آمار مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان مبنی بر تامین نشدن حقابه تالاب شادگان و کاهش ورودی به کمتر از یک مترمکعب برثانیه، گفت: تاکنون حقابه این تالاب و سایر تالاب‌های استان توسط سازمان حفاظت محیط زیست تعیین و مصوب نشده است، ولی تلاش شده از محل رودخانه جراحی و رودخانه کارون (طرح انتقال آب کارون به تالاب شادگان) حداکثر آب ممکن تامین شود. به گفته وی، ۱.۲ میلیارد مترمکعب نیز برای نیازهای شرب و صنعت تامین شده است. وی مشکلات تامین آب برای نخیلات شادگان را رد کرد و افزود: بر اساس برنامه، در طول تابستان امسال با استفاده از آبیاری موجی حدود ۱۰ روز دبی ۲۰ متر مکعب بر ثانیه و ۱۰ روز بعدی دبی ۷۰ متر مکعب بر ثانیه از سد مارون رها سازی می‌شود؛ این افزایش در مدت ۱۰ روز به اضافه جلوگیری از برداشت‌ غیرمجاز در مسیر، باعث شده که آب کافی به نخیلات شادگان برسد. ایزدجو اضافه کرد: آب نخیلات و تالاب شادگان در حالی تامین شده که حوضه مارون امسال با ۲۷ درصد کاهش آورد روبه روست.

پایداری آب در ۱۴ شهرستان

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در ادامه گفت: اجرا و بهره برداری طرح‌های آبرسانی با اعتبار سه هزار و ۳۹۰ میلیارد ریال، در یک سال گذشته باعث افزایش ظرفیت و پایداری آب شرب در ۱۴ شهرستان شده است. وی با تشریح این طرح‌های آبرسانی، گفت: در طرح آبرسانی غدیر که برای شهرهای غرب و جنوب غرب استان در حال اجراست، در یک سال گذشته ۶۰ کیلومتر خط انتقال به شهرهای شادگان، رُفیّع و تاسیسات ام الدبس اجرا شده است. ایزدجو افزود: در تاسیسات  ام الدبس  پنج کیلومتر خط انتقال به قطر۲ متر، یک مخزن فلزی به ظرفیت ۴۲ هزار مترمکعب، یک حوضچه ته نشینی به ظرفیت ۳۶ هزار مترمکعب و پمپ ششم این تاسیسات در یک سال گذشته به بهره برداری رسیده است. وی اضافه کرد: این اقدامات باعث افزایش تامین آب آبادان به میزان ۵۰ درصد شده و میزان آبرسانی به این شهرستان از کمتر از یکصد هزار مترمکعب در شبانه روز به حدود ۱۴۵ هزار مترمکعب در شبانه روز از طرح غدیر افزایش یافته است؛ در خرمشهر نیز با افزایش ۷۰ درصدی تامین آب نسبت به پارسال هم اکنون به ۸۸ هزار مترمکعب رسیده است؛ همچنین در شادگان اکنون ۱۲۶ هزار مترمکعب در شبانه روز آب تامین می‌شود که نسبت به پارسال ۳۰ درصد بیشتر شده است. به گفته وی، در شهرهای هدف طرح غدیر مشکل خاصی برای تامین آب وجود ندارد و به خوبی از پیک مصرف آب عبور کردیم. ایزدجو ادامه داد: در امیدیه علاوه بر بهره برداری یک مخزن پنج هزار مترمکعبی و خطوط انتقال آب، یک مخزن ۱۰ هزار مترمکعبی  نیز اصلاح و تکمیل و وارد مدار شده که افزایش ۵۰ درصد ظرفیت آب، به میزان ۱۹ هزار و ۴۰۰ مترمکعب در شبانه روز را به دنبال داشت. به گفته وی، با توجه به اینکه امیدیه مشکل آب داشت با این افزایش ظرفیت مشکل آن حل شده و آب شرب امیدیه را پایدارتر کرده است. وی با اشاره به راه اندازی ایستگاه پمپاژ تقویت فشار آب شرب هندیجان و ساماندهی انشعابات آب روستایی، گفت: ظرفیت آبرسانی به هندیجان از هشت هزار مترمکعب در شبانه روز، از محل تاسیسات کوت امیر به ۱۲ هزار مترمکعب در شبانه روز افزایش یافت. ایزدجو افزود: آبرسانی به آغاجاری نیز از هشت هزار و ۵۰۰ به ۱۰ هزار مترمکعب در شبانه روز رسید که در این طرح‌ها ۲۰۰ میلیارد ریال هزینه شده است. وی اضافه کرد: طرح آبرسانی به شوشتر با ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی در دهه فجر امسال به بهره‌برداری می‌رسد.

ایزدجو ادامه داد: در این طرح تصفیه خانه و آبگیر با هزینه ۲۵۰ میلیارد ریال احداث شده که در صورت بهره برداری تامین آب از آب‌های سطحی از هشت هزار مترمکعب در شبانه روز به ۲۵ هزار مترمکعب در شبانه روز می‌رسد. وی با بیان اینکه بخشی از طرح آبرسانی به دزفول تا مهر امسال به اتمام می‌رسد، افزود: در دزفول با اجرای مخزن ۶۰ هزار مترمکعبی آب شرب برای مناطق آزادگان و شهر سیاه منصور این شهرستان برای جمعیتی در حدود ۲۰ هزار نفر، ۱۵ هزار مترمکعب در شبانه روز آب تامین می‌شود که این اقدامات ۲۷۰ میلیارد ریال هزینه داشته است.

به گفته وی، برای طرح آبرسانی به شهرستان اندیمشک چهار حلقه چاه با ۷۵ میلیارد ریال اعتبار، حفاری و تجهیز شده که ۱۷ هزار مترمکعب در شبانه روز افزایش ظرفیت ایجاد شده است.

ایزدجو گفت: آبرسانی به رامهرمز مخزن با ظرفیت ۲۰ هزار مترمکعب بهره برداری و خط انتقال به طول ۲.۵ کیلومتر (حد فاصل آبگیر کاید رفیع تا خط انتقال طرح جامع) با حدود۲۵۰ میلیارد ریال اعتبار در حال اجراست که ۱۲ هزار مترمکعب ظرفیت جدید ایجاد می‌کند.
وی افزود: ۲۰۰ متر از خط انتقال به دلیل مشکل معارض، باقی مانده و با وجود پیگیری از استانداری و فرمانداری هنوز این مساله حل نشده است. ایزدجو با اشاره به اجرای طرح آبرسانی به مسجدسلیمان و لالی نیز گفت: در مسجدسلیمان ۶ دستگاه پمپ فشار قوی خریداری و نصب و اتصال خط ۲۴ اینچ به ۴۰ اینچ ایجاد شده که تامین و پایداری آب را موجب شده است.

وی اضافه کرد: در لالی چهار حلقه چاه در منطقه  حتی  و بخشی از خط طرح میان مدت اجرا شده که در صورت تکمیل، ۱۷ هزار مترمکعب در شبانه روز به ظرفیت آبرسانی لالی اضافه می‌شود.

ایزدجو ادامه داد: تاکنون ۱۹۰ میلیارد ریال در این طرح هزینه شده اما موافقتنامه این طرح با سازمان برنامه و بودجه کشور مشکلاتی پیدا کرده که در صورت رفع آنها تا پایان سال تکمیل می‌شود.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان همچنین برنامه آبرسانی به شهرستان حمیدیه و تعدادی از روستاها را در سه گام تشریح کرد و گفت: گام نخست تامین آب ۳۵ روستای زیرپوشش با ظرفیت هشت هزار مترمکعب در شبانه روز است که این طرح به اتمام رسیده و هفته دولت امسال به بهره‌برداری می‌رسد. وی افزود: در گام دوم این طرح تامین پایداری و افزایش ظرفیت تامین آب شهر حمیدیه و در گام سوم با اجرای خط لوله از تاسیسات شهید هاشمی تا تاسیسات آبفای شهری به طول ۲.۵ کیلومتر اجرای بخش پدافند غیرعامل این طرح در دستور کار قرار گرفته است.

به گفته وی، برای این طرح آبرسانی به حمیدیه ۲۵۰ میلیارد ریال اعتبار لازم است که تاکنون ۱۵۰ میلیارد ریال ریال اختصاص یافته است.

ایزدجو با بیان اینکه اعتبار مورد نیاز برای اجرای طرح آبرسانی شمال شرق خوزستان تامین نشده، افزود: این طرح بدون هزینه‌های تبعی سرمایه گذاری، به حدود ۳۵ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و برای اجرای آن باید سرمایه گذار جذب شود اما تاکنون به نتیجه نرسیده است.

شناسایی ۶ مسیر گردشگری

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به مطالعات گردشگری با محوریت گردشگری آب در استان، گفت: این مطالعات با هماهنگی و همکاری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری انجام و ۶ مسیر گردشگری شناسایی شده است.

وی با تشریح این مسیرهای ۶ گانه، افزود: مسیر نخست شامل شهر ایذه، شمی، سوسن، سد شهید عباسپور، آبژدان، قلعه خواجه، قلعه زراس، دورآب و بابا احمد، دشت چیتی، شهرلالی، منطقه تراز و آرپناه؛ مسیر دوم شامل خیرآباد، گرمز، خاییز، سدهای آریوبرزن و مارون، ارجان، شهربهبهان، خارستان و چهارآسیاب، گراب و چهاردانگه، لیکک و تنگ ماغر و سولک؛ مسیر سوم شامل اندیمشک، دزفول، سازه‌های آبی جندی شاپور، شوشتر، چغازنبیل و شوش؛ مسیر چهارم شامل شوشتر، پرچستان و عقیلی؛ مسیر پنجم شامل رامهرمز، ابوالفارس، رود زرد، باغملک، ابوالعباس، قلعه تل و مال آقا؛ مسیر ششم شامل اهواز، سوسنگرد، خرمشهر، آبادان، شادگان و بندر ماهشهر است. ایزدجو اضافه کرد: این مسیرها قرار است در شورای برنامه ریزی خوزستان مطرح شود که در صورت تصویب مطالعات تکمیلی آن انجام و جذب سرمایه گذار صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: علاوه بر فراخوان و ارایه تسهیلات به سرمایه گذاران، شرایطی فراهم شده تا متقاضیان بتوانند در زمینه توسعه و بهره برداری از تاسیسات گردشگری سازمان آب و برق نیز سرمایه گذاری کنند.

ایزدجو افزود: مقرر شده سازمان مدیریت و برنامه ریزی اعتباری برای ایجاد زیرساخت ها به منظور توسعه شهرک‌ها و پلاژهای محدوده تاسیسات این سازمان در سدهای مسجدسلیمان (گدار)، مارون، کرخه، شهید عباسپور و آریو برزن توسط بخش خصوصی در قالب ۶ پروژه و مبلغ ۳۵۰ میلیارد ریال اختصاص دهد.

ذخایر ماهیان بومی بازسازی می‌شود

ایزدجو با اشاره به صدور مجوز بازسازی ذخایر ماهیان بومی در مخازن سدهای خوزستان پس از چهار سال، گفت: رهاسازی ماهیان بومی  توسط شیلات برای ترمیم ذخایر انجام می‌شود که هدف آن اشتغالزایی و ایجاد منافع اقتصادی و اجتماعی و جلوگیری از تخریب محیط زیست است.

وی توسعه آبزی پروری ساحلی در کانون‌های گرد و غبار را نیز یکی دیگر از پیشنهادات این سازمان به استانداری دانست و افزود: پیش نویس الزامات مورد نیاز برای صدور مجوز پرورش ماهی متراکم نیز با همکاری شیلات در حال تدوین است که مقدمه‌ای برای صدور مجوز آب به متقاضیان این صنعت خواهد بود.

ایزدجو با تاکید بر ساماندهی حوضچه‌های سنتی پرورش ماهی اضافه کرد: هم اکنون بهره وری آب در این حوضچه‌ها کمتر از چهار درصد است، در حالی که باید به بیش از ۱۰ درصد برسد.