۵۳.۱۲ درصد مردم پیش از موعد، پیامک پایان ترافیک دریافت کرده‌اند
پشتیبان اینترنت مخابرات، مدعی شد مخابرات اطلاعی از فروش غیرحجمی اینترنت ندارد
نقره کار، کارشناس فناوری ارتباطات: مصوبه توقف فروش حجمی اینترنت از ابتدا غیرکارشناسی بود

سه سال از مصوبه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مبنی بر «ممنوعیت فروش اینترنت حجمی» می‌گذرد. قانونی که می‌گفت کاربران دیگر لازم نیست برای اینترنت حجم بخرند بلکه تنها سرعت را خریداری می‌کنند و در صورت به پایان رسیدن مهلت مقرر، دسترسی کاربران به اینترنت محدود نمی‌شود بلکه به حداقل سرعت کاهش می‌یابد و کاربران برای داشتن سرعت بیشتر اینترنت، می‌توانند اقدام به خرید بسته کنند.

وقتی کمی در تاریخچه‌ی موضوع دقیق شویم، متوجه انتقاداتی که از همان سال‌ها به این طرح وارد بود، می‌شویم. حالا پس از سه سال نه تنها پاسخی به این انتقادات داده نشده بلکه افزایش قیمت ناگهانی تعرفه‌ها، قطع و وصلی مدام اینترنت مخابرات و همچنین تمام شدن حجم پیش از موعد بر حجم نارضایتی‌ها، افزوده است. البته به نظر می‌آید که این مصوبه از همان ابتدا، شکل نوینی از حجم فروشی بود.

مخابرات بی خبر است یا سازمان تنظیم مقررات در نظارت کوتاهی می‌کند؟ در تماس خبرنگار همستان با پشتیبانی اینترنت مخابرات داشت، کارشناس پشتیبانی مخابرات مدعی شد که همه چیز بر اساس قانون است، در حالی که مخابرات بسته‌های حجمیِ سرعت محور می‌فروشد که بر اساس قانون حجم اساساً نباید در محاسبه بسته لحاظ شود.

از طرفی پشتیبانی اینترنت مخابرات به خبرنگار همستان گفت که اطلاعی از فروش غیرحجمی اینترنت ندارد و اطلاعیه‌ای به این سازمان ابلاغ نشده است. در تماسی دیگر و در پاسخی ضد و نقیض، پشتیبانی اینترنت مخابرات به کاهش سرعت اینترنت مطابق قانون اشاره کرد اما پاسخی برای این پرسش که چرا از ابتدا برخلاف قانون بسته‌های حجمی فروخته می‌شود؛ نداشت.

سیاست مصرف منصفانه و قیمت‌های نجومی بسته‌های ترافیک اضافی
سیاست مصرف منصفانه، مکانیزمی برای مدیریت پهنای باند و مربوط به محدود کردن انتقال میزان مشخصی از داده‌ها در بازه زمانی محدود می‌شود. بر اساس این سیاست، در اینترنت غیرحجمی، کاربران با شکلی از حجم محدود در بازه‌ی زمانی محدود رو به رو هستند که باید حجم مصرفی خود را مدیریت کنند.

به نظر همه چیز منطقی است تا زمانی که به قیمت بسته‌های فروش ترافیک (حجم) “اضافی” مخابرات می‌رسیم. این بسته‌های حجمی ماهیانه و محدود که به دو دسته‌ی “تا سرعت ۱۲۸ گیگابایت” و “از سرعت ۱۲۸ گیگابایت” تقسیم می‌شوند؛ تقسیماتی عجیب با قیمت‌هایی عجیب‌تر دارند. دو نمونه از این دسته‌بندی‌ها را در ارزان‌ترین قیمت و گران‌ترین قیمت می‌بینیم:

ارزان‌ترین حجم  و  گران‌ترین حجم:

۱۲ گیگ ۲۰۰۰ گیگ
۳ گیگ بین‌المللی ۵۰۰ گیگ بین‌المللی
۱۲ گیگ داخلی ۲۰۰۰ گیگ داخلی
۶۰۰۰ هزار تومان ۷۰۰.۰۰۰ هزار تومان

این درحالی است که بیشتر سایت‌های داخلی، میزبان (هاست) داخلی ندارند و در محاسبه جزو اینترنت بین‌الملل به حساب می‌آیند و بخش دیگری از سایت‌ها که میزبان داخلی دارند، ممکن است زیرمجموعه شرکت‌های مورد نظر مخابرات به عنوان سایت داخلی به حساب نیامده باشند و به غلط در محاسبه از مصرف‌کنندگان اینترنت بین‌الملل محسوب شوند.
همچنین ناهمخوانی قیمت‌ها با حجم‌های پیشنهادی مخابرات، نکته‌ای دیگر است؛ زیرا این حجم‌ها در فرصت یک ماهه تنها در شرایط خاصی ممکن است، تمام شوند. است این در حالی‌ست که طبق نظرسنجی همستان از کاربران اینترنت مخابرات در نمونه‌ای ۳۵۴ نفره، ۵۳.۱۲ درصد مردم پیش از موعد، پیامک پایان ترافیک را دریافت کرده‌اند.

افزایش ناگهانی تعرفه‌های اینترنت، عادت اپراتور‌ها
از سوی دیگر براساس گزارش کاربرانِ اینترنت مخابرات به خبرنگار همستان؛ تعرفه‌های قیمت بسته‌های اینترنت این سازمان، از اوایل سال جاری به طور ناگهانی و بدون اطلاع‌رسانی افزایش یافته است. این موضوع یادآور اقدامات اخیر دو اپراتور موبایل ( ایرانسل و همراه اول ) در خصوص افزایش قیمت ۱۰۰ درصدی بسته‌های اینترنت و حذف بسته‌های پرمصرف از کد دستوری ussd و اپلیکیشن‌های آن‌ها است. گو اینکه اپراتور‌ها، دیگر خود را مبرا از اطلاع رسانی و ارائه توضیحات می‌دانند.

نارضایتی ۶۹ درصدی کاربران از اینترنت مخابرات
نتایج نظرخواهی خبرنگار همستان، نشان داد که ۳۸.۱۸ درصد کاربران اینترنت مخابرات، پس از پایان ترافیک خود با قطعی اینترنت مواجه شده‌اند. همچنین ۸۶.۶۶ درصد کاربران بسته‌های حجمی اینترنت مخابرات، از قانون فروش اینترنت غیرحجمی، بی‌اطلاع هستند. طبق این نظرخواهی، ۶۹ درصد کاربران اینترنت مخابرات از سرویس‌های ارائه شده این سازمان ناراضی و تنها ۳۱ درصد کاربران آن از کیفیت خدمات ارائه شده، رضایت دارند.

عدم پاسخگویی مخابرات و سازمان تنظیم مقررات
به دنبال این وضعیت، همستان برای جویا شدن علت و یافتن پاسخی برای ادعاهای ضد و نقیض تلاش کرد با مجید صدری، مدیرعامل شرکت مخابرات گفتگو کند که تلاش‌های مکرر خبرنگار این مجموعه نتیجه نداشت و همچنین در چند تلاش دیگر پاسخی از سوی فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دریافت نشد.

نکته مغفول فروش اینترنت در ایران و مثنوی تصمیمات غیرکارشناسانه
در این خصوص کیوان نقره کار، کارشناس حوزه فناوری به همستان گفت که نمی‌توان انتظار داشت اپراتور‌ها از سرویس‌هایی که ارائه می‌کنند درآمد نداشته باشند. هر چند که عمدتاً براساس مصوبه‌های سازمان تنظیم مقررات عمل می‌کنند. از نظر این کارشناس، موضوع اینترنت غیرحجمی از اساس بدون بررسی در کمیسیون‌های مربوطه و گرفتن مشاوره‌های دقیق مطرح شد و اپراتور‌ها را مجبور به دریافت و پیروی از یک دستور خاص در یک بازه زمانی خاص کرد و بعد از مدتی هم به فراموشی سپرده شد و هزینه چنین تصمیمی، تنها سردرگمی مردم و خودسر شدن اپراتورها بود که جای هیچ دفاعی ندارد.

تقلید شکسته بسته از دیگران فایده ندارد
به گفته نقره کار در بسیاری کشورهای دیگر اینترنت به طور رایگان ارائه می‌شود، اولاً با سرعت و کیفیت بالاست ثانیاً مخاطب تنها بر اساس سرویسی که دریافت می‌کند، هزینه می‌دهد. به بیان دیگر یعنی اینترنت رایگان است اما کاربر به ازای هر فعالیتی که در بستر اینترنت انجام می‌دهد اعم از دیدن ویدیو، انجام کسب و کار و… هزینه می‌کند. در ایران این روند برعکس است و کسی که محتوا تولید می‌کند، دوجانبه هم از دولت به خاطر ایجاد ترافیک و هم از مخاطب به دلیل استفاده از سرویس چند برابر پول می‌گیرد.

تحقق اینترنت ارزان در قبال حمایت مجلس و دولت
نقره کار بر این نظراست که اگر بخواهیم به این سمت حرکت کنیم، اینترنت نباید حجمی باشد و همچنین سرعت و کیفیت آن باید بالا باشد و تنها در ازای سرویس درخور هزینه دریافت شود. همچنین دولت باید از فضای بهره‌گیری از اینترنت حمایت کند تا مجموعاً اینترنت با کیفیت‌تر و تقسیم‌شده‌تر شده و ارزان‌تری ارائه شود. این کارشناس فناوری تاکید می‌کند: «مجلس نیز در این خصوص باید وارد عمل شود تا قانون و یا الزامی برای خدمات اینترنت تنظیم شود». تداوم فروش اینترنت به سبک کنونی، تنها بستر فساد و گران‌فروشی اپراتور‌ها را فراهم کرده است؛ این رویه تا کی ادامه می‌یابد؟